Το μέσα και το έξω

«Αυτό που σε μια γενιά φαίνεται ως η κορύφωση της ανθρώπινης γνώσης, συχνά θεωρείται άτοπο από την επόμενη, και αυτό που θεωρείται προκατάληψη σ’ έναν αιώνα, μπορεί να αποτελέσει τη βάση της επιστήμης στον επόμενο». (Θεόφραστος Παράκελσος)

Από το να επιτιθέμαστε στο σώμα με μεγάλες και συχνά για μεγάλο χρονικό διάστημα και με συχνά επαναλαμβανόμενες δόσεις ισχυρών φαρμάκων, που σε τελική ανάλυση ο οργανισμός εξαντλείτε από την δηλητηρίαση που προκύπτει και πλέον δεν έχει την αντοχή η την δυνατότητα να επανέλθει ξανά στο φυσιολογικό του επίπεδο. Ας δούμε το πώς θα μπορούσε να ερμηνευτεί η σχέση του μέσα και του έξω και όχι μόνο, στον ανθρώπινο οργανισμό, δίνοντας μας έτσι, μια διαφορετική ερμηνεία για την διαταραχή που εμείς αποκαλούμαι ασθένεια (Αρρώστια).

Στην ομοιοπαθητική τα πράγματα είναι τελείως διαφορετικά. Μπορεί εύκολα να πείσει κάθε σκεπτόμενο, ότι οι παθήσεις των ανθρώπων δεν βασίζονται σε υλικό ερέθισμα, δηλαδή σε νοσογόνο ύλη, αλλά ότι είναι μόνο πνευματοειδούς (δυναμικές) διαταραχές της πνευματοειδούς δύναμης που ζωογονεί το σώμα του ανθρώπου (της ζωτικής αρχής, της ζωτικής δύναμης).

Η ομοιοπαθητική ξέρει, ότι θεραπεία μπορεί να επακολουθήσει μόνο με την αντίδραση της ζωτικής δύναμης στο σωστό ομοιοπαθητικό φάρμακο που λήφθηκε, θεραπεία τόσο περισσότερο βέβαιη και γρήγορη, όσο ισχυρότερη είναι η ζωτική δύναμη του ανθρώπου που έχει τη διαταραχή.

Γι’ αυτό η Ομοιοπαθητική αποφεύγει ακόμη και την ελαχιστότατη εξασθένιση, ( Η ομοιοπαθητική πότε δεν χύνει σταγόνα αίματος, δεν δίνει εμετικά, καθαρκτικά, παυσίπονα, η φάρμακα που είναι τόσο ισχυρά και που δεν έχουν καμιά σχέση με την πραγματική αιτία της ασθένειας.  Με λίγα λόγια η ομοιοπαθητική δεν καταπραΰνει ποτέ πόνους με όπιο, δεν εξαφανίζει εξωτερικές αρρώστιες με εξωτερικά φάρμακα) ακόμα, κατά το δυνατόν, κάθε πρόκληση πόνου, γιατί και ο πόνος ληστεύει τις δυνάμεις και γι’ αυτό χρησιμοποιεί για τη θεραπεία τέτοια μόνο φάρμακα, των οποίων γνωρίζει καλά την ικανότητα να αλλοιώνουν και να μεταβάλουν δυναμικά την κατάσταση της υγείας.

Τότε διαλέγει ένα τέτοιο ομοιοπαθητικό φάρμακο, του οποίου οι τροποποιητικές στην κατάσταση της υγείας δυνάμεις είναι ικανές να εξουδετερώνουν την προκείμενη φυσική αρρώστια με ομοιότητα (similia similibus) και το δίνει στον άρρωστο απλό, σε πολύ λεπτές δόσεις (τόσο λεπτές, ώστε μόλις να επαρκούν να εξουδετερώσουν τη φυσική νόσο, χωρίς να προκαλούν πόνο ή εξασθένηση).

Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα, η φυσική αρρώστια να εξαλείφεται και ο άρρωστος ήδη κατά τη διάρκεια της ανάρρωσης να δυναμώνει σχεδόν από μόνος του και να θεραπεύεται χωρίς και στο ελάχιστο να εξασθενίσει, να ταλαιπωρηθεί και να υποφέρει. Ασχολία φαινομενικά μεν εύκολη, όμως πολύ στοχαστική, κουραστική, βαριά, η οποία όμως σε μικρό χρονικό διάστημα και χωρίς ενοχλήσεις αποκαθιστά πλήρως την υγεία των ασθενών και γι’ αυτό γίνεται μια σωτήρια ασχολία, που εμψυχώνει.

Σύμφωνα μ’ αυτά, η Ομοιοπαθητική είναι μια εντελώς απλή θεραπευτική τέχνη, που παραμένει πάντοτε αμετάβλητη στις αρχές και στους τρόπους ενέργειας. Όπως η θεωρία στην οποία βασίζεται, καλά εννοούμενη, φαίνεται πλήρως ολοκληρωμένη και γι’ αυτό το λόγο παρέχει βοήθεια. Πρέπει να ‘ναι αυτονόητη η ίδια καθαρότητα στη θεωρία και στην πράξη και πρέπει να σταματήσει να καυχιέται με το σεβαστό όνομα Ομοιοπαθητική το κάθε οπισθοπαραστράτημα στην καταστρεπτική ρουτίνα της παλιάς Σχολής, (της οποίας η αντίθεση είναι όπως η νύχτα με την μέρα).

Το μέσα και το έξω

Η θέση που έχουν τα μέρη του σώματος στο χώρο δεν είναι αυθαίρετη. Κάποια όργανα είναι πιο εσωτερικά, άλλα είναι εξωτερικά. Κάποια είναι ψηλά, άλλα χαμηλά. Κάποια είναι δεξιά ή αριστερά. Όλα αυτά έχουν τη σημασία τους.

Όσο πιο εξωτερικό είναι κάτι, τόσο πιο εμφανές είναι. Κι όσο πιο εμφανές είναι, τόσο πιο εύκολα το συνειδητοποιούμε. Πάνω στο δέρμα, παραδείγματος χάρη, φαίνονται όλα και τα συνειδητοποιούμε αμέσως. Ενώ ένα εσωτερικό τραύμα, όσο δεν πονάει, μπορεί να μείνει για καιρό απαρατήρητο.

Ακόμη και στο εσωτερικό του σώματος, κάποια όργανα είναι πιο «εξωτερικά» από άλλα. Για παράδειγμα, η ουροδόχος κύστη βρίσκεται πιο έξω από το νεφρό, η χολή βρίσκεται πιο έξω από το συκώτι. Οι Κινέζοι μιλούν για όργανα γιν και όργανα γιανγκ που λειτουργούν σε ζεύγη. Το γιν αντιπροσωπεύει την εσωτερική διάσταση, ενώ το γιανγκ την εξωτερική – την κοινωνική ζωή, τη δραστηριότητα, την έκφραση.

Τα «εξωτερικά» όργανα σχετίζονται συχνά με τις δυσκολίες μας στην κοινωνική ζωή, στις σχέσεις μας, ενώ τα «εσωτερικά» όργανα σχετίζονται περισσότερο με υπαρξιακά ερωτήματα που αφορούν την ταυτότητά μας ή τις στενές μας σχέσεις.

Τα προβλήματα στο συκώτι, για παράδειγμα, σχετίζονται συχνά με ό, τι αγγίζει το Εγώ μας, τις επιθυμίες μας και την εικόνα του εαυτού μας, ενώ η χολή σηματοδοτεί δυσκολίες σε μια σχέση όταν η επιθυμία μας δεν υλοποιείται εξαιτίας ενός άλλου ανθρώπου. Τα νεφρά εκφράζουν τη σχέση μας με τους γονείς ή το σύντροφό μας. Η ουροδόχος κύστη, από την άλλη, εκφράζει τα προβλήματα μας σχετικά με το «χώρο» που καταλαμβάνουμε. Όσο για τον ουρητήρα, που συνδέει τα νεφρά με την ουροδόχο κύστη, συχνά το σημείο όπου λαμβάνει χώρα μια οδυνηρή συνειδητοποίηση όταν οι φόβοι μας ή ο θυμός που εν αγνοία μας έχει απωθηθεί στο νεφρό προσπαθούν να «βγουν» και να αποβληθούν από την ουροδόχο κύστη.

Κάτι παρόμοιο, αν και όχι τόσο ξεκάθαρο, βλέπουμε και στο παχύ έντερο μεταξύ αριστερού εντέρου (εσωτερικό) και δεξιού εντέρου ( εξωτερικό). Η ειλεοτυφλική βαλβίδα κοντά στη σκωληκοειδίτιδα (εκεί όπου το λεπτό έντερο ενώνεται με το παχύ) σχετίζεται περισσότερο με θέματα υλικά/μητρικά τονίζοντας τις δυσκολίες μας με την «τροφή», δηλαδή με τα χρήματα, και την ανάγκη μας για ασφάλεια. Στην άκρη, ο πρωκτός αφορά περισσότερο μια δυσκολία «κοινωνική /πατρική» ή σε σχέση με μια εξωτερική κατάσταση, λιγότερο βαθιά, λιγότερο «στα σωθικά» μας από τον ειλεοτυφλικό «φόβο» να στερηθούμε». Πολλές φορές η σκωληκοειδίτιδα σχετίζεται συχνά με μια άρνηση αλλαγής κι ένα φόβο να προχωρήσουμε μπροστά. Αλλά αυτό είναι δύσκολο να το συνειδητοποιήσουμε γιατί αυτός ο φόβος είναι βαθύς, εσωτερικός, μυστικός τις πιο πολλές φορές. Αντίθετα, ένας θυμός που εκφράζεται με μια κρίση αιμορροΐδων είναι πιο εξωτερικός και μπορούμε εύκολα να εντοπίσουμε την αιτία του.

Μια «εσωτερική» ασθένεια συνήθως είναι πιο σοβαρή σε σχέση με μια «εξωτερική» και είναι πιο δύσκολο να γίνει διάγνωση. Ίσως επειδή η αιτία που την προκαλεί είναι κι αυτή βαθιά κρυμμένη από τη συνείδησή μας.

Αυτή η παρατήρηση για τη συνειδητοποίηση από τα μέσα προς τα έξω δεν είναι απλώς χρήσιμη για να κατανοήσουμε τις σχέσεις στα ζεύγη των οργάνων, αλλά έχει και πρακτικό ενδιαφέρον για να καταλάβουμε την εξέλιξη μιας πάθησης. Εδώ και περίπου δύο αιώνες, ο Κονσταντίν Χέρινγκ συνόψισε αυτές τις ιδέες σε μια φράση που χρησιμοποιούμε καθημερινά στην ομοιοπαθητική:

«Κάθε ασθένεια θεραπεύεται από μέσα προς τα έξω, από πάνω προς τα κάτω και αντίστροφα από τη σειρά με την οποία εμφανίστηκαν τα συμπτώματα».

Και να θυμόμαστε ότι τα πάντα είναι από μέσα προς τα έξω. Τα πάντα…

Το πάνω και το κάτω

Στο κεφάλι συλλαμβάνουμε τις ιδέες. Με τα πόδια πατάμε στη γη. Από αυτή την απλή πραγματικότητα προκύπτει η αντίληψη μας για τον κόσμο. Το κεφάλι είναι επάνω, προς τον ουρανό, προς τον κόσμο των ιδεών. Ενώ τα πόδια, που είναι κάτω, έχουν άμεση επαφή με την ύλη.

Αυτή η πόλωση είναι μοναδική σ’ ένα σύμπαν όπου όλα είναι σε μορφή σφαιρική, σπιράλ, χωρίς πάνω και κάτω. Μόνο ο φυτικός κόσμος διαθέτει αυτή την ιδιαιτερότητα, αλλά, κατά περίεργο τρόπο, αντεστραμμένη. 

Ο άνθρωπος ριζώνει στο λόγο και στα όσα ο λόγος θα μεταδώσει από τις σκέψεις, τον πολιτισμό, τις πεποιθήσεις, σωστές ή λάθος. Ακόμη κι αν ένα μέρος της τροφής που προέρχεται από το έδαφος που πατάει με τα πόδια του, την οδηγεί στο στόμα του, δηλαδή στο κεφάλι.

Το δέντρο ριζώνει στο έδαφος κι από εκεί παίρνει την τροφή του. Το κεφάλι του δέντρου βρίσκεται στις ρίζες, ενώ εξερευνά το χώρο γύρω του με τα κλαδιά.  Η κινητικότητα ενός δέντρου είναι μηδαμινή σε σύγκριση με τη δική μας. Εμείς μετακινούμαστε, εξερευνούμε το χώρο με τα πόδια μας. Τελικά, όμως με το κεφάλι μας, με τη συνείδησή μας, ριζώνουμε στη «γη» των ιδεών, της σκέψεις και των πολιτιστικών αναφορών. Η έννοια αυτού του διπολισμού θα φανεί χρήσιμη σε όσους εμβαθύνουν για να ερμηνεύσουν ορισμένα σημεία του σώματος όπως ο λαιμός ή ο θυρεοειδής.

Η αριστερή και η δεξιά πλευρά

Αυτό το θέμα δεν είναι απλό. Για τους περισσότερους δυτικούς συγγραφείς η δεξιά πλευρά σχετίζεται με τη δράση, τη λογική, την αρρενωπότητα, τον πατέρα ή όσα τον αντιπροσωπεύουν (εξουσία κ.λπ.). Αντίστοιχα, η αριστερή πλευρά σχετίζεται με τη διαίσθηση, τη θηλυκότητα, τη μητέρα ή όσα την αντιπροσωπεύουν (θεσμοί, κοινωνία, εκκλησία). Αυτός ο τρόπος αντιμετώπισης ταιριάζει με τη φυσιολογία, εφόσον η δεξιά πλευρά αντιστοιχεί στο αριστερό ημισφαίριο του εγκεφάλου, το ημισφαίριο της λογικής, ενώ η αριστερή πλευρά αντιστοιχεί στο δεξί ημισφαίριο, το ημισφαίριο της διαίσθησης.

Βασιζόμενοι σ’ αυτή την ιδέα θα μπορούσαμε να πούμε ότι βλάβες στη δεξιά μεριά εκφράζουν μια σύγκρουση ή δυσκολία με τον «πατέρα» ή με ότι τον αντιπροσωπεύει, δηλαδή την εξουσία, το διευθυντή, τον ιεραρχικά ανώτερο κ.λπ. Αντίθετα, η αριστερή πλευρά εκφράζει δυσκολίες μας με τη «μητέρα» ή μια γυναίκα ή με την οικογένεια, το σπίτι, μια αδελφή κ.λπ.

Όμως, περιέργως, στην πράξη διαπιστώνουμε ότι τις περισσότερες φορές συμβαίνει το αντίθετο. Τα προβλήματα μας στη δεξιά πλευρά εκφράζουν διαμάχη με το θηλυκό στοιχείο και αντιστρόφως. Σπάνιες είναι οι εξαιρέσεις. Πώς εξηγείται αυτό;

Η αντικειμενική ανάλυση της ανατομίας και της φυσιολογίας θα μπορούσε να μας διαφωτίσει. Βγαίνοντας από τον εγκέφαλο τα νεύρα διασταυρώνονται. Τα νεύρα του αριστερού ημισφαιρίου νευρώνουν τη δεξιά πλευρά και το αντίστροφο. Το σημείο όπου διασταυρώνονται τα νεύρα είναι παρόμοιο με το σημείο διασταύρωσης των φωτεινών ακτίνων σ’ ένα φακό. Όλοι ξέρουμε ότι η εικόνα που αποτυπώνεται σ’ ένα φωτογραφικό φιλμ είναι αντεστραμμένη σε σχέση με την πραγματικότητα.

Από τη μία πλευρά υπάρχει η πραγματικότητα και από την άλλη η εικόνα που είναι μέσα και που, παρ’ ότι είναι απόλυτα πιστή στην πραγματικότητα, είναι αντεστραμμένη.

Υπάρχει ωστόσο και μία άλλη λογική εξήγηση, σε ψυχολογικό επίπεδο, που είναι πιο δύσκολο να την αντιληφθούμε. Σύμφωνα με τον Καρλ Γιουνγκ, ο άντρας έχει μια γυναικεία πλευρά και η γυναίκα μια αντρική. 

Καθένας από εμάς φέρει μέσα του τους δύο πόλους και λόγω της κουλτούρας μας αλλά και της φυσιολογίας μας αναπτύσσουμε τελικά τον ένα από τους δύο πόλους, αφήνοντας τον άλλο στην αφάνεια.  

Ο Καρλ Γιουνγκ ανέφερε τις έννοιες animus και anima για να περιγράψει το ορατό και το αδιόρατο κομμάτι που έχουμε όλοι μας. Το γεγονός ότι δεν μπορούμε να αναγνωρίσουμε αυτό το κρυμμένο κομμάτι μέσα μας, μας κάνει να υποφέρουμε και γι’ αυτό το προβάλλουμε στον/ην σύντροφό μας. Από αυτή την προβολή προκύπτει και τάση μας να τον/την εξιδανικεύουμε και να του/της προσδίδουμε αρετές που στην πραγματικότητα αντικατοπτρίζουν την ομορφιά της δικής μας ψυχής ή, αντίθετα, να τον/την κατηγορούμε για μειονεκτήματα που κατά βάθος είναι δικά μας.

Η δυσκολία δεν έγκειται σε ότι είναι ορατό. Η δυσκολία έγκειται σε αυτά που δεν φαίνονται ή που δεν θέλουμε να δούμε. Το αριστερό χέρι, για παράδειγμα, συμβολίζει τη διαίσθηση, τη δεκτικότητα και τις αρετές της γυναικείας καρδιάς. Αυτό είναι το «ορατό» κομμάτι. Όταν, εντούτοις, έχει κάποια βλάβη, αυτή μπορεί να προκύπτει από μια δυσκολία με το κρυφό κομμάτι, δηλαδή την κρυμμένη αρσενική του διάσταση με την οποία ερχόμαστε αντιμέτωποι μέσω κάποιου άντρα του περίγυρού μας.

Κι αυτός ο άντρας θα λειτουργήσει σαν «καταλύτης» για να συνειδητοποιήσουμε το πρόβλημα που έχουμε με το αρσενικό στοιχείο. Ίσως αυτός να είναι ο λόγος που στην πράξη παρατηρείται πολύ συχνά βλάβη στην αριστερή πλευρά όταν βρισκόμαστε σε σύγκρουση μ’ ένα αρσενικό στοιχείο, με την εικόνα του πατέρα ή την εξουσία, και βλάβη στη δεξιά πλευρά σε περιπτώσεις σύγκρουσης με τη μητέρα ή με το θηλυκό στοιχείο.  

Οι ασθένειες, όπως και όσα μας συμβαίνουν, δεν εμφανίζονται για να μας κλείσουν το δρόμο, αλλά για να μας απελευθερώσουν. Σπανίως ένα γεγονός μας συνταράσσει χωρίς να έχει χτυπήσει πρώτα την πόρτα. Το θέμα είναι ότι εμείς δεν ακούμε. Η ζωή μας είναι γεμάτη από ένα σωρό καταστάσεις μέσω των οποίων, εάν είμαστε προσεκτικοί, θα διαπιστώσουμε ότι σκιαγραφείται η επανάληψη παρεμφερών εμπειριών που βιώνουμε και ξαναβιώνουμε μέχρι να καταλάβουμε το νόημα τους.

Αυτές οι εμπειρίες συχνά μας ενοχλούν, όμως στόχος τους είναι πάντα η ελευθερία, η απελευθέρωσή μας. Η ψυχή μας ξέρει τι θέλει. Είναι σαν μια επιθυμία που δεν θα θέλαμε να συνειδητοποιήσουμε και βρίσκει αρωγή και υποστήριξη σ’ ένα περαστικό, εξωτερικό γεγονός, που όμως είναι εξωτερικό και ξένο μόνο κατ’ επίφαση. Επειδή μας ενοχλεί, την ονόμασα ανεπιθύμητη επιθυμία, κάτι που λέει πολλά για το πόσο θα πρέπει να προσπαθήσουμε για να την εξισορροπήσουμε…  

Αυτή η επιθυμία ξέρει τι θέλει όταν μας βάζει να βιώσουμε μια αβάσταχτη αντίφαση, κάτι που μερικές φορές δεν μας αφήνει άλλη δυνατότητα παρά μόνο να την εκφράζουμε μέσα από το σώμα μας… Ωστόσο αυτή η επιθυμία είμαστε εμείς!

Οι σκέψεις και η αναφορές που παρουσιάστηκαν εδώ πρέπει να τις πάρετε όχι ως βεβαιότητες μιας κάποιας αλήθειας αλλά ως σημεία αναφοράς μιας αναζήτησης, ως υποθέσεις που ο καθένας μπορεί να αντιπαραθέσει στη δική του πραγματικότητα, στη δική του εμπειρία από τη ζωή. Ο καθένας πρέπει να ανακαλύψει το προσωπικό του κλειδί, έτσι ώστε να βρει το δρόμο της θεραπείας του. 

Ο Ιπποκράτης αναγνώρισε την αυτοθεραπευτική δύναμη των ζωντανών οργανισμών και την ονόμασε «φυσική θεραπευτική δύναμη». Κατά την άποψη του ο ρόλος του ιατρού ή του θεραπευτή, είναι να βοηθήσει τη θεραπευτική δύναμη, εξασφαλίζοντας τις ιδανικότερες προϋποθέσεις για την αυτοθεραπευτική διεργασία. Πάνω σε αυτή την αντίληψη βασίζεται και η ετυμολογία της λέξης «θεραπεύω» που σημαίνει «βοηθώ, υπηρετώ».

Σε αυτόν το δρόμο που κάνουμε χρειαζόμαστε βοήθεια και, εάν είναι σημαντικό να κατανοήσουμε την ψυχολογική αιτία των πραγμάτων, είναι εξίσου σημαντικό να ασχοληθούμε με τη σωματική πλευρά τους (αυτό συμβαίνει όταν έχουμε αγνοήσει όλες τις προειδοποιήσεις, και έχουμε αμελήσει ίσως, για πολλά χρόνια να κάνουμε κάτι, έτσι ώστε να μην φτάσουν σε σωματικό επίπεδο) και να την εμπιστευτούμε στα ικανά χέρια των ειδικών. Χρειαζόμαστε τους γιατρούς. Στις γνώσεις τις κλασικής ιατρικής, που έχουμε αποκτήσει ανά τους αιώνες, χρωστάμε αυτές τις δυνατότητες ανάκαμψης σε ακραίες καταστάσεις, που οι περασμένοι αιώνες θα ζήλευαν.

Όταν ανακαλύπτουμε την μια όψη του νομίσματος, δεν θα πρέπει να αμελούμε την άλλη. Ας μην θεωρούμε την κλασική ιατρική και την «ιατρική της ψυχής» αντίθετες. Είναι συμπληρωματικές και είναι και οι δύο εξίσου αναγκαίες.

Στο μονοπάτι των Ιμαλαΐων υπάρχουν βαθιά και ιλιγγιώδη φαράγγια που μπορεί κανείς να τα διασχίσει πάνω σε εύθραυστες κρεμαστές γέφυρες. Σ’ αυτή την πορεία, το να κρατιόμαστε από τα σχοινιά και στις δύο πλευρές της γέφυρας είναι το ελάχιστο που μπορούμε να κάνουμε! 

Οποιοδήποτε περιεχόμενο στον Παρόντα Δικτυακό Τόπο έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα, δεν συνιστά, ούτε δύναται να ερμηνευθεί ότι συνιστά ή υποκαθιστά συμβουλή ιατρικής φύσης, για την οποία οφείλετε και σας συστήνεται να απευθύνεστε σε αρμόδιο επαγγελματία υγείας.

Το άρθρο αυτό έχει αναρτηθεί και στο lifehub.gr ετικέτες, άρθρα ομοιοπαθητικής .

Βιβλιογραφία:

ΟΡΓΑΝΟΝ της Θεραπευτικής Τέχνης

Σαμουήλ Χάνεμανν Εκδόσεις: ΠΥΡΙΝΟΣ ΚΟΣΜΟΣ

Η ΑΡΡΩΣΤΙΑ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙ ΝΑ ΜΕ ΓΙΑΤΡΕΨΕΙ

PHILIPPE DRANSART Εκδόσεις: ΑΙΩΡΑ